Gerra, suntsiketa eta eskasia ate joka ditugu. Entzun nahi duenarentzat mezu bat dakarte: mundu zaharra erortzen ari da. Inoiz izan den ongizate apurrak agortzen ari dira; proletarizazioa eta estatuen autoritarismoa neurrigabe haziko dira, eta ezingo dituzte ezkutuan gorde: kapitalaren munstrook ez dira jada urrezko kaiolatan kabitzen. Zerbait egin beharra dago.
Baina orainak antzerki zital gisa inposatzen du bere burua, eta norbere burua ikusle soiltzat duenak sinetsia du ezin duela ekitaldian parte hartu. Zalantza gabe, komunikazio teknologia berriek norberaren eta munduaren arteko distantzia faltsu hori handitu dute, eta eragin nabaria dute gazteongan. Telefonoetan, hatzamarraz eragiten diogu informazio-zurrunbiloari: dantzan hasten dira publizitatea, entretenimendu banalak, eta errealitatearen mezulari gisa azaltzen diren albiste eta ikus-entzunezkoak; shock dosi handiena zeinek eragingo norgehiagokan. Putzu azkengabe horretan esanahi oro iruditan desegiten da, shock bakoitzak aurrekoa anulatzen du, eta gainestimulazio zentzugabean denak dirudi ironikoa. Errealitatea bitartekaritza horretaz ikusi besterik ezin da egin, inolaz ere ulertu, bizi, are gutxiago eraldatu.
Ez da guztiz berria: aldaketa teknologikoek kapitalismoaren berezko bizi-esperientzia pobrean sakondu dutela esan genezake. Horrela, XIX. mendeko Parisen, gizarte burgesaren sehaskan, Baudelairek nabarmendurikoa berresten da refresh bakoitzean: berria dirudiena gauza beraren enegarren errepikapena da, dena da azalekoa eta efimeroa, amildegi bat dago norberaren eta besteen artean, eta merkantzien munduak botatzen dituen irudi hutsal horiek unadura eragiten dute norbanakoan. Gaurko gazteok ezin ezagunagoa dugu sentipen hori: gainestimulazioak dakarren asperdura sakona, nekea. Nolabait, bakoitzak bere Paris propioa darama egun sakelan: Haussmann arkitektoak egin zuen moduan algoritmoak antolatuta, pantailetan azaltzen zaizkigu kale nagusiak, denda-igarobideak, kalexkak, eta zubiak; eta bertan pertsonaia eta gertaerak. Burgesiaren zerbitzura diseinaturiko hiri pertsonalizatu horietan galtzen gara, unaduratik aterako gaituen zerbait topatuko dugun esperantzan.
Dinamika horretan eraikitzen da gazteon subjektibitatea, neurri gero eta handiagoan. Hiria eta mugikorraren arteko analogiarekin jarraituz, esan genezake interbentzio kultural horrek flâneurarena inposatzen duela nortasun-eredu gisa: norabide gabeko pasearia, begirale erne baina axolagabea, inguruarekin konpromisorik hartuko ez duen banakoa. Sarean galdutako «neo-flâneurrak» ere ibiltzera, nabigatzera, mugatzen du bere jarduna, erakusleihoei begira beti, atzokoa baino interesgarriagoa izango den gertakariaren zain. Nortasuna dinamika horretan eraikitzeak ondorio politiko larriak izan ditzake gazte belaunaldiontzat: hurkoak NPC zaizkionarentzat klase-elkartasuna absurdoa da, kontzientzia eta konpromisoa ironia-geruza amaigabetan ehortzi dira, eta eguneroko miseriari begiratzeko modu bakarrak banalizazio absolutua edota estetizazio merkantila dira.
Premiazkoa da errealitatearekin guztiz bestelako harreman eredu bat hedatzea gazte langileon artean. Eta flâneuren estenatoki izandako Paris horretan bertan aurki dezakegu haren kontrakoa ere: historiaren bilakaera irauli eta orainean esku hartzeko hautua egin zuten langileen eredua, gizarte burgesaren sehaska hilobi bilakatu zutenena, eta gizarte berri bat barrikadetan konpromisoz defendatu zutenena. Ikusle izaera ukatu, ekitaldian indarrez sartu. Antolatu eta militatu. Zerbait egin beharra dago.
