Trumpek Espainiako Estatuari eskatzen dio gastu militarra BPGaren %5era igo dezala. Langabeziagatiko dirulaguntzetara bideratzen dena baino bi aldiz gehiago izango litzateke hori; eta osasungintzan, hezkuntzan eta kulturan batera gastatzen dena baino gehiago ere bai.
Margarita Robles, Defentsa Ministerioko burua. FOTOGRAFÍA / La Moncloa
Espainiako Estatuak, ofizialki, gastu militarra Barne Produktu Gordinaren (BPG) %0,9tik %1,3ra igo du 2019an, 19.700 milioi eurora hain zuzen ere, Erantzukizun Fiskaleko Agintaritza Independentearen (AIReF) arabera. NATOrekin hartutako konpromisoa betetzeko, oraingoz, BPGaren %2ra iritsi beharko luke. Horrek bakarrik, aurrekontua bost urtean 16.000 milioi euro handitzea ekarriko luke; 4.000 milioi euro urtean.
Hala ere, Donald Trumpek inbertsio militarra BPGaren %5era igotzeko exijitu die NATOren parte diren aliatuei. Espainiako Estatuaren kasuan, urtean 79.000 milioiko jauzia izango litzateke hori, hau da, 50.000 milioiko igoera gaur egungo kantitateekin alderatuta. "Espainiak langabeziagatiko dirulaguntzetan gastatzen duenaren bikoitza da hori", Javier Ruiz kazetariak Ser irrati-kateko Hoy por hoy saioan gogorarazi duenez.
Espainiako Estatuko gastu militarra, NATOk eta Washingtonek eskatutako igoerarik gabe ere, osasun, hezkuntza eta kultura arloetakoa baino handiagoa da gaur egun. Bere aliatu estrategikoek eskatzen duten magnitudeak, hala, aurrekontuaren berregituraketa zorrotz bat eskatuko luke. "Horretara iristeko, Ongizate Estatua desegin beharko litzateke", ohartarazi du Ruizek, AEBen proposamenaren ondorioez ohartaraziz.
Egoera horrek ziurgabetasuna sortzen du Madrilen eta Bruselan, aliatuek AEBen gero eta presio handiagoa baitute, kostu militarra handitzeko. Kontua da ea herrialdeek ahalegin hori beren gain har dezaketen, gastu publikoaren funtsezko beste zutabe batzuk arriskuan jarri gabe; eta ea hori politikoki nola kudeatuko duten. Oraingoz, Pedro Sanchezen jarrera publikoa da gastu militarra %2ra igotzeko konpromisoa hartzen duela, kide europarrekin negoziazioak prestatzen dituen bitartean, balizko %5eko igoera bati aurre egin ahal izateko.
Horretarako, funtsezkoa izango da Europar Batasunak iragarri berri duen "arau fiskalen malgutzea"; gastu militarrerako soilik aplikatuko litzatekeena. Araudi horren barruan, Sanchez posizio mesedegarriago bat negoziatzen eta lortzen saiatuko da, gastua "modu partekatuan" egin dadin estatu kideen artean. Alemania eta Holanda bezalako herrialdeek, oraingoz, baztertu egiten dute ideia hori.
