Albisteak jasotzea gustuko duten biztanleak %55 baino ez dira 2022an, 2015eko %85en aldean. Oxford Unibertsitateko Reuters Institutuaren Digital News Report txostenaren arabera, "kazetaritzaren eta publikoaren artean gero eta deskonexio handiagoa" sumatzen da mundu mailan. "Konfiantzaren beherakada", "albisteekiko interesaren gainbehera" edota "horiek nahita saihesten dituzten pertsonen kopuruaren igoera" azpimarratzen ditu, besteak beste. Halako joerak gazteen artean gehiago nabarmentzen direnez, belaunaldi berrien ohiturak ere ezaugarritu ditu ikerketak.
Albiste digitalen kontsumoari buruzko gako berriak erakusten dituen txosten bat kaleratu du Reuters Institutuak berriki, YouGov merkatu-ikerketarako nazioarteko enpresaren datuetan oinarrituta. Munduko biztanleriaren erdia biltzen duten sei kontinentetako 46 merkatutan 93.000 pertsonatik gora galdekatu ostean, "iazkoak baino emaitza ezkorragoarekin" egin dute topo.
Hedabideen egoerari "perspektiba zabalago" batetik erreparatuta, albisteekiko interesa eta kontsumo orokorra "nabarmen murriztu direla" ondorioztatu du Oxfordeko Unibertsitatearen ikerlanak, hainbat herrialdetako estatistikak kontuan hartuta. Gainera, hedabideekiko konfiantzak "ia merkatu guztietan atzera egin duela" nabarmentzen dute hasieratik. Politika parlamentarioaren, COVID-19aren zein bestelako gaien inguruan "neke informatiboa" gailentzen ari dela nabarmentzen da albiste digitalen inguruko txostenean. "Nabarmen hazten ari da albisteak saihestea erabakitzen duten pertsonen kopurua", gaineratzen du.
Espainiako Estatuaren kasua
2015etik 2022ra, %85etik %55era jaitsi da albisteekiko interesa duten pertsonen kopurua Espainiako Estatuan, beste inon baino gehiago. Hori gutxi balitz, albisteak zuzenean saihesten dituzten biztanleen ehunekoa %26tik %35eraino igo da 2017tik gaur egunera arte, hedabideekiko konfiantza gutxitzearekin batera. Izan ere, albisteengan konfiantza duten pertsonak (%32) baino eszeptiko gehiago (%39) dauden lehen aldia da. %3ko igoera izan du eszeptizismoak 2021-2022 epean, urrutira joan gabe. Aipatutako datuek hedabide guztiei eragiten diete, Espainiako Estatuko hedabide bat bera ere ez baita publikoaren %50en konfiantza irabaztera iritsi.
Gainera, Espainiako Estatuan gero eta gehiago dira hedabideak alderdi politikoen zein enpresarien eraginpean daudela uste duten pertsonak. 2022an, adibidez, biztanleriaren %13k baino ez dute uste hedabideak alderdi politikoekiko independenteak direla; 2017an baino %6 gutxiagok. Hedabideak enpresen eraginarekiko independenteak direla uste dutenak, berriz, %15 baino ez dira aurten, duela bost urte baino bost puntu gutxiago.
Deskonexio orokorra
Ikerketaren nazioarteko lagin osoa hartuta, 2022an galdekatuen erdiak baino gutxiagok (%47) diote interes handia edo oso handia dutela albisteekiko. 2015ean, aldiz, %67 ziren. Albisteekiko konfiantzak ere behera egin du aztertutako herrialdeen ia erdian, eta zazpi herrialdetan baino ez da igo. Horrek pandemiaren puntu gorenean izandako hazkundea deuseztatzen du neurri batean. Batez beste, lagin osoko hamar pertsonatik lauk (%42) baino ez dute albisteekiko ia erabateko konfiantza 2022an. Hedabide bakoitzarekiko konfiantza ere, banaka hartuta, beheranzko joerarekin mantentzen da herrialde gehienetan.
Ikerguneak xehetasun bat argitu du: leku batzuetan ez dira joera guztiak egiaztatzen, edo publikoaren erorketa motelago gertatu da. Hori bai, Europa erdialdeko eta mendebaldeko herrialde aberatsenetan gertatzen da hori gehienbat, "azken urteetan asaldura politiko edo ekonomiko txikiagoa jasan baitute".
Paradigma aldaketa
Hala ere, gero eta lehia estuagoa dago hedabideen zein formatuen artean, arreta-denbora eta ikuslegoa bereganatzeko gaitasuna murrizten ari baita pixkanaka. Albisteekiko interesa eta konfiantza, beraz, nabarmen jaisten ari dira adin-talde eta merkatu guztietan, baina batez ere, gazteenen artean. 35 urtetik beherakoek osatzen dute talderik mesfidatiena: oro har, 18 eta 24 urte arteko eta 25 eta 34 urte arteko segmentuaren herena (%37) baino ez dira albiste gehienen egiazkotasunaz fio. 55 urtetik gorakoen artean, berriz, ia erdiak (%47) sinesten dituzte jasotako albiste gehienak.
Fenomenoaren inguruan gehiago galdetu ahala, nahiko argigarriak dira 35 urtetik beherakoen erantzunak: %34k esan ohi dute albisteek eragin negatiboa dutela beren aldartean, eta oraintsuago, "politika edo koronabirusa bezalako gaien inguruan informazio-estaldura handiegia dagoela" diote %39k. Gazteen iritzien artean, eskaintzen diren albisteak "etsigarriak" eta "ikaragarriak" direla nagusitzen da.
Gazte ugarik "albiste kontzeptuaren inguruko ulermen zabalagoa" dutela gehitu du ikerguneak, hau da, "albiste denaren eta ez denaren inguruko interpretazio malguagoa" garatzen ari dela belaunaldi berrien artean. Bestalde, politika instituzionala eta "gaurkotasunaren agenda estu eta tradizionala" deritzona bereizi egiten dituzte bestelako gaiengandik; kirola, entretenimendua, ospetsuen inguruko esamesak, kultura eta zientzia bezalako gai "arinagoengandik", alegia.
