1945eko maiatzaren 8an Berlinen baldintzarik gabeko errendizioa sinatu izanak amaiera eman zion Europan Bigarren Mundu Gerrari, eta Sobietar Batasunak faxismoaren porrotean izan zuen zeregin erabakigarria sendotu zuen.
Gaur, 2025eko maiatzaren 9a, 80 urte beteko dira Alemania naziak Armada Gorriaren aurrean amore eman zuenetik. Bigarren Mundu Gerraren amaiera izan zen Europan. Azken erasoaldia 1945eko udaberrian hasi zen, tropa sobietarrek Berlin inguratu zutenean eta, borroka gogorren ondoren, maiatzaren 2an Alemaniako hiriburuaren errendizioa lortu zutenean. Maiatzaren 8an, Europako erdialdeko 22:43an (jada maiatzaren 9an Moskun), Wilhelm Keitel mariskalak Alemaniaren baldintzarik gabeko errendizioa sinatu zuen Gueorgui Zhúkov mariskalaren aurrean, Armada Gorriko komandantea, Karlshorsteko sobietar kuartel nagusian.
Maiatzaren 7an Mendebaldeko aliatuen aurrean izandako aurretiazko sinaduraren ostean, bigarren errendizio-zeremonia hori egitea bultzatu zuten sobietarrek. Nazien amore ematea Sobietar Batasunaren aurrean esplizituki formalizatzeko exijentziari lotuta zegoen hori, Berlin erortzea eta Wehrmachten zati handiena garaitzea eragin zuen agente nagusia izan baitzen. Datu historikoen arabera, gerran garaitutako 783 dibisio alemaniarretatik 607 ekialdeko frontean garaituak izan ziren, hau da, Hirugarren Reicheko indarren %75 inguru. Reichstag gainean bandera gorria altxatzen ari zen soldadu sobietarraren irudia nazismoaren aurkako nazioarteko antifaxismoaren garaipenaren sinbolo bihurtu zen.
Sobietar Batasunak Bigarren Mundu Gerran jasandako giza-galeren eta galera materialen dimentsioek oraindik ez dute aurrekaririk historia garaikidean. Sobietar artxiboak ireki ondoren egin diren kalkuluen arabera, gutxienez 26,6 milioi pertsona hil ziren, horietatik 12 milioi inguru soldaduak eta 14,6 milioi zibilak. Leningradoko setioan, esaterako, milioi bat biktima izan ziren, eta milioi bat baino gehiago Stalingradoko guduan.
Gainera, gerrak 2,5 milioi elbarri inguru utzi zituen, eta horietako asko Estatuko erakundeetan sartu zituzten gatazka amaitu ondoren. Arlo materialean, lurralde sobietarreko eskualde ugari suntsituta geratu ziren: hiriak, industria-azpiegiturak eta nekazaritza-azpiegiturak suntsitu zituzten nazien okupazioan eta borroketan. 80 milioi herritar sobietar inguru alemaniarren okupaziopean bizi izan ziren, eta milioika migratu eta erbesteratu izan ziren arrazoi etnikoengatik.
Tragedia eta faxisten basakeria garaitzeko sobietar herriak izandako balentriaren handitasuna dela eta, Garaipenaren Eguna oroitzen dute maiatzaren 9an Errusian eta SESB zeneko beste herrialde batzuetan, desfile militarrekin eta beteranoen omenaldiekin. Aurten, Moskuko Plaza Gorriak bizirik dauden beteranoen presentzia izango duen azken ospakizun handietako bat hartuko du, gerran hil ziren 27 milioi pertsonen oroimenak markatuta. Mendebaldeko potentziak historia berridazten saiatzen diren errebisionismo historikoaren testuinguruan, Armada Gorriak nazien Alemaniaren aurka lortutako garaipena ondare historiko antifaxista kontsekuente eta ezabaezin gisa agertzen da berriro.
Horregatik, eta eskuin muturraren eta faxismoaren mundu mailako gorakadaren aurka, Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) gogorarazi du "garaipena ez zela behin betikoa izan", eta "gaur egun ere beharrezkoa dugula antolakunde komunista handiak eraikitzea faxismoari, inperialismoari eta beren oinarrian dagoen kapitalismoari aurre egiteko".
🚩 Gaurko egunez duela 80 urte Sobietar Batasunak naziak garaitu zituen.
— Euskal Herriko Kontseilu Sozialista (@EHKSozialista) May 9, 2025
Garaipen hura, ordea, ez zen behin betikoa izan. Gaur egun ere beharrezkoa dugu antolakunde komunista handiak eraikitzea faxismoari, inperialismoari eta beren oinarrian dagoen kapitalismoari aurre egiteko. pic.twitter.com/mWHTbpXc71
